Niwelatory to dość specyficzne urządzenia pomiarowe, wykorzystywane w szeroko pojmowanym budownictwie. Dzięki nim możemy z ogromną precyzją wyznaczać spadki terenu, co w konsekwencji pozwala na realizację wielu popularnych inwestycji budowlanych – w tym dróg osiedlowych, autostrad oraz budynków mieszkalnych, usługowych i przemysłowych. Obecnie w użyciu są dwa najpopularniejsze rodzaje niwelatorów: optyczne i laserowe. Czym się wyróżniają i jakie są ich charakterystyczne cechy? Wszystko dokładnie wytłumaczymy w dzisiejszym artykule.
Niwelatory – jak może na to wskazywać sama nazwa – służą do niwelacji terenu, a więc wyznaczania spadków na danym obszarze. Jest to niezbędny przyrząd przy większości robót drogowych czy układaniu chodników. Zarówno niwelatory optyczne, jak i niwelatory laserowe nie należą do sprzętu o wielkich gabarytach. Są w pełni przenośne i montowane na stabilnych statywach. Jest to kluczowa kwestia, ponieważ niwelatory przed użyciem muszą zostać właściwie skalibrowane.
Cechy niwelatorów optycznych
Niwelatory optyczne stosowane są w szeroko pojmowanym budownictwie już od wielu dziesięcioleci. Wyróżnia je prostsza konstrukcja, w porównaniu do nowszych niwelatorów laserowych. Są również zdecydowanie tańsze, jednak z drugiej strony, aby wykonać pomiar za pomocą niwelatora optycznego, niezbędna jest obecność dwóch osób (jedna spogląda przez lunetę, podczas gdy druga trzyma łatę pomiarową). Ten rodzaj niwelatorów pomimo prostej budowy, może pochwalić się sporą dokładnością sięgającą kilku milimetrów na 1 km podwójnej niwelacji.
Cechy niwelatorów laserowych
Drugim rodzajem niwelatorów są niwelatory laserowe. Skąd wzięła się ta nazwa? Wynika ona z zasady działania tego typu urządzeń, która oparta jest o szybko obracającą się głowicę laserową. element ten zamieszczony jest na samej górze urządzenia, najczęściej pod niewielkim “daszkiem”. Pojawia się wówczas pytanie: jak za pomocą lasera mierzy się spadki terenu? W gruncie rzeczy schemat działania jest bardzo prosty. Światło lasera pada na specjalną łatę laserową wyposażoną w czujnik. W momencie, gdy wiązka lasera zostaje przez niego wykryta, wyzwala się sygnał dźwiękowy. Właśnie wtedy odczytuje się konkretną wartość na łacie laserowej.
Spoglądając na zasadę działania niwelatora laserowego można zauważyć, że niwelowanie terenu za jego pomocą jest zdecydowanie wygodniejsze. To prawda, a w dodatku nie trzeba do tego dwóch osób, ponieważ uruchomiony i odpowiednio skalibrowany niwelator laserowy pozostawia się w jednym miejscu, po czym wraz z łatą i czujnikiem podąża w przeciwległy punkt. Takie rozwiązanie sprawia, że możemy badać wiele punktów bez konieczności przestawiania niwelatora.
Niestety wszystko ma swoją cenę i to dosłownie! Niwelatory laserowe mogą być nawet 10-krotnie droższe od modeli optycznych. Gdyby tego było mało, trzeba jeszcze do zestawu doliczyć wspomnianą łatę i czujnik laserowy. Niemniej jednak stanowią one świetną alternatywę dla klasycznych rozwiązań i wybierane są przez coraz szersze grono firm budowlanych.
