Zapewnienie odzieży ochronnej pracownikom jest obowiązkiem pracodawcy. Co na ten temat mówią przepisy?
Praca na wielu stanowiskach wymaga skorzystania z odpowiedniej odzieży. Ta może zabezpieczać „jedynie” przed pyłem czy uszkodzeniem własnych ubrań, ale niekiedy jest niezbędna dla zachowania odpowiedniego stopnia bezpieczeństwa. Dzieje się tak między innymi w przypadku pracy z chemikaliami, materiałami radioaktywnymi czy skażonymi biologicznie.
Kwestię zapewnienia odzieży roboczej lub ochronnej ściśle regulują polskie i unijne przepisy. Najważniejszym ich źródłem jest rzecz jasna Kodeks pracy. Co konkretnie mówi on na temat odzieży roboczej oraz związanych z nią obowiązków pracodawcy? Kiedy dostarczenie odpowiednich ubrań jest konieczne? Kto formalnie jest ich właścicielem? Na te pytania odpowiadamy w dalszej części artykułu.
Odzież ochronna. Kiedy pracodawca powinien jej zapewnić?
Jeśli chodzi o akty prawne regulujące kwestie odzieży ochronnej, należy wspomnieć przede wszystkim o dwóch. Pierwszy to rzecz jasna Kodeks pracy, a konkretnie artykuł 237(6), który mówi, że:
Pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej zabezpieczające przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy oraz informować go o sposobach posługiwania się tymi środkami.
oraz:
Pracodawca jest obowiązany dostarczać pracownikowi środki ochrony indywidualnej, które spełniają wymagania dotyczące oceny zgodności określone w odrębnych przepisach.
Jakość odzieży roboczej określona została natomiast w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2005 w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej. Wymienia ona szczegółowo elementy odzieży ochronnej oraz stwierdza, że powinny one posiadać znak zgodności CE, a więc spełniać wymagania zawarte w dyrektywach unijnych. Każdy profesjonalny sklep BHP online będzie posiadał takie produkty w swojej ofercie wraz z odpowiednimi informacji o rodzaju ochrony i certyfikatach.
Obowiązkiem pracodawcy jest ponadto stwierdzenie, czy używanie odzieży ochronnej w danym zakładzie jest koniecznie, a jeśli tak – to jakiego rodzaju powinna ona być oraz jakie elementy powinny wchodzić w jej skład. Nie należy zapominać o obuwiu chroniącym stopy przed urazami (dostępne na https://pol-paw.pl/obuwie-i-ochrona-nog-c-23.html). Warto też zaznaczyć, że prawo nakłada związane z odzieżą roboczą obowiązki na pracodawców bez względu na liczbę zatrudnionych w danym zakładzie osób.
Zakup odzieży a wypłacenie ekwiwalentu pieniężnego
W niektórych sytuacjach możliwe jest powierzenie zakupu odzieży ochronnej pracownikom. W takim przypadku pracodawca powinien jednak wypłacić im ekwiwalent pieniężny. To rozwiązanie powinno być uzgodnione z pracownikami, wymaga również ustalenia listy stanowisk, na których muszą sami zaopatrzyć się w ubrania. Odzież kupowana przez pracowników nie musi spełniać norm przewidzianych w Polskiej Normie oraz dyrektywach unijnych, powinna jednak zachowywać tę samą funkcjonalność.
Powierzenie zakupu ubrań pracownikom nie zawsze jest możliwe. Według Kodeksu pracy, powinien zająć się tym pracodawca, jeśli wykonywanie obowiązków na danym stanowisku wiąże się ze zwiększonym ryzykiem uszkodzenia odzieży i ciała, a także skażenia chemicznego, biologicznego czy radiacyjnego. Ubrania i akcesoria dostosowane do specyfiki pracy w poszczególnych zawodach można znaleźć na stronie https://pol-paw.pl/odziez-robocza-c-1050.html.
Ubranie robocze i ochronne. Własność pracownika czy pracodawcy?
Zgodnie z prawem dostarczone przez pracodawcę pozostają jego własnością. Zasady, na których udziela on ubrań zatrudnionym, powinny być opisane w regulaminie zakładu pracy. Często spotykaną praktyką jest ponadto prowadzenie kart przydziału odzieży. Jako że odzież robocza jest taktowana jako mienie powierzone, za uszkodzenia powstałe w wyniku niewłaściwego użytkowania odpowiadają pracownicy. Pracodawca ma też prawo zażądać zwrotu odzieży, obuwia i dodatkowych akcesoriów po wygaśnięciu stosunku pracy lub zmianie stanowiska.
